.png)
Cây Bòn Bon là giống cây ăn quả nhiệt đới lâu năm và có giá trị kinh tế cao và lâu dài, có nguồn gốc từ bán đảo Malaysia và sau này được trồng phổ biến khắp vùng Đông Nam Á và Nam Á (Malaysia, Thái Lan, Việt Nam,…) Hiện nay đã có giống cây Bòn Bon Thái Lan và cây Bòn Bon đỏ cho sản lượng trái cao mà vẫn giữ được hương vị thơm ngon đặc trưng. Ở Việt Nam, Bòn Bon được trồng nhiều ở miền Nam, đặc biệt Bòn Bon Cái Mơn nổi tiếng vì quả thơm và có vị ngọt rất riêng. Hiện nay cây được trồng ở nhiều nơi vì là loại quả được nhiều người yêu thích và mang lại nguồn lợi kinh tế cao.
Cây Bòn Bon (tên gọi theo tiếng miền Nam) còn gọi là cây dâu da đất (tiếng miền Bắc), cây Bòn Bon (theo phương ngữ Quảng Nam), đây là loại cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ thầu dầu (cùng họ cây dâu da xanh), có tên khoa học là Lansium Domesticum.
Cây thường ra hoa vào tháng giêng, kết trái vào tháng 3 và chín từ tháng 7 – tháng 9 hàng năm, nếu trời nóng thì thời gian kết trái sẽ dài hơn có thể đến tháng 10. Bòn Bon thường được ăn dưới dạng hoa quả tươi, nhưng cũng được sấy khô hoặc đóng hộp khi vào vụ thu hoạch rộ.
Đặc điểm quả bòn bon
Cây Bòn Bon khi ra quả kết thành chùm ở thân và ở cành to, có thể trồng lâu năm nên đem lại giá trị kinh tế lâu dài cho người trồng, chăm sóc không quá tốn thời gian và tiền bạc, thời gian đầu trồng cây cần có bóng râm che cho cây.
Cây thân gỗ cứng và mọc thẳng, độ cao trung bình từ 10 – 15m, lá mọc kép đối xứng, hình như chiếc long chim với phiến lá to và dày, lá khá cứng, không có lông, dài khoảng 8 – 15 cm. Thân cây có vỏ màu nâu đỏ hay vàng nâu.
Hoa mọc ra từ thân và cành lớn, thành chuỗi dài, hoa có màu trắng hoặc vàng nhạt. Hoa Bòn Bon là hoa lưỡng tính, có thể tự thụ phấn mà không cần cây khác nên độ thuần chủng của cây rất cao khi được trồng bằng hạt.
Quả gần như có hình tròn, mọc thành chùm dài, mỗi chùm có từ 4 – 30 quả, mỗi quả có đường kính khoảng 5cm, vỏ mềm khi chín có màu vàng, nếu quả chín tự nhiên thì phía dưới mỗi quả sẽ có chấm đen như lỗ kim, còn chín ép thì vỏ màu vàng rất mượt, không có lỗ kim. Ruột Bòn Bon màu trắng đục hoặc gần như trong suốt, mỗi quả chia thành 5 – 6 múi, múi mọng nước, mỗi múi có 1 hạt. Vị Bòn Bon hơi chua mang theo vị ngọt, càng chín thì càng ngọt hơn, có mùi thơm đặc trưng nên giá bán khá cao. Các múi được ngăn cách với nhau bằng 1 vách màng mỏng, hạt Bòn Bon rất đắng, khó tách khỏi ruột.
Nếu trồng cây Bòn Bon từ hạt, thì thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch sẽ rất lâu (khoảng 10 – 15 năm) nên hiện nay người ta thường nhân giống hoặc trồng mới bằng những cách khác nhanh hơn, và cho thời gian kết quả sớm hơn như giâm, chiết hoặc ghép. Cây ghép có thể cho thu hoạch sau 2 – 3 năm tính từ lúc trồng.
Công dụng quả Bòn Bon mang lại
Cây bòn bon giống
Quả Bòn Bon chứa nhiều đường, chất xơ, vitamin A, B1, B2, B3, C, và các khoáng chất khác. Nên quả Bòn Bon có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe đặc biệt là giúp ngăn ngừa ung thư ruột kết, chống lão hóa, tăng cường miễn dịch… nhưng nó cũng chứa lượng đường khá cao nên người bị tiểu đường không nên dùng nhiều.
Ngoài phần ruột ăn được thì các bộ phận của cây Bòn Bon đều được dùng làm thuốc. Như vỏ và hạt làm thuốc hạ sốt, tiêu diệt ký sinh trùng đường ruột, ký sinh trùng sốt rét, tiêu chảy, kiết lỵ,….. Vỏ Bòn Bon phơi khô và đốt lên có tác dụng đuổi muỗi, côn trùng có hại. Bôi lên da có thể làm dịu các vết do bò cạp hoặc côn trùng cắn do có tác dụng kháng khuẩn. Trong lá cây thì có chứa hợp chất có tác dụng ức chế các khối u ở da.
Ngoài những tác dụng rất tuyệt vời với sức khỏe trên thì trong những năm gần đây Bòn Bon còn được trồng như cây cảnh trong nhà hay cây tạo bóng mát trong khu đô thị, trong công viên.
Kỹ thuật trồng cây Bòn Bon
Hình ảnh quả bòn bon
Cây Bòn Bon không có yêu cầu quá cao về chất đất, và có thể trồng bằng nhiều phương pháp khác nhau từ giâm, chiết cành hay trồng bằng cây non mua sẵn do các nhà vườn, cửa hàng cây giống cung cấp.
Nhưng Bòn Bon là loại cây ưa râm mát nên trong 2 – 3 năm đầu cần phải có bóng râm cho bòn bon. Cây cho bóng mát phù hợp nhất là cây chuối hoặc cây vông hoặc có thể trồng xen với các loại cây ăn quả khác ưa sáng, thân cao như sầu riêng, chôm chôm, măng cụt,…
Mặt khác, khi trồng cây Bòn Bon nên chú ý dọn cỏ sạch dưới gốc cây (bán kính 1m quanh gốc cây) để tránh cây bị cỏ dại chiếm dưỡng chất, có thể phủ thân, lá chuối lên gốc cây để giữ ẩm trong mùa nắng.
Nếu bạn muốn trồng cây Bòn Bon từ hạt thì nên chọn những quả to tròn và đẹp mắt, để quả chín hoàn toàn rồi mới hái từ trên cây xuống. Bỏ vỏ lấy hạt, đem ủ ở nơi có độ ẩm cao, không có ánh sáng, nhiệt độ phù hợp trong khoảng 2 đêm, rồi dùng nước loại bỏ sạch cơm bòn bon, ủ vào chậu cát ẩm trong khoảng 20 – 30 ngày thì hạt sẽ nảy mầm. Đến lúc này bạn có thể trồng ở luống cây, trong chậu hoặc cho vào túi bầu ươm cây. Chăm sóc, tưới, bón phân đầy đủ và đúng kỹ thuật trong khoảng 1-2 năm thì có thể đem ra trồng.
Tiêu chuẩn lựa chọn giống cây
Cây giống chính là khâu đầu tiên, cũng là khâu quan trọng nhất quyết định sự phát triển sau này của cây và chất lượng của quả sau thu hoạch, nên cần chọn nhà vườn uy tín cung cấp giống để cây non có thể sinh trưởng và phát triển tốt, cho trái đạt chất lượng và năng suất cao.
Cây giống cần đáp ứng đầy đủ những tiêu chí sau:
+ Cây giống cần chọn cây thân thẳng, có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, cành lá sum suê, không sâu bệnh và không cụt ngọn.
+ Cây ra hoa và đậu quả hàng năm, quả to, mọng nước, không bị nứt vỏ, có vị ngọt nhiều, cho ra quả chính vụ, không được ra quả cách năm.
Xem thêm: https://nhavuonngoclam.com/bon-bon/
Nguồn: https://nhavuonngoclam.com/
Comments